Hotel de Plasmolen door de jaren heen

Als je door Plasmolen rijdt kun je niet om de grote vijver en het braakliggende terrein heen waar ooit hotel de Plasmolen stond. Een plek boordevol geschiedenis die al eeuwen teruggaat. 

Al in de 15e eeuw wordt er in officiële archieven gesproken over een plasmolen in dit gebied. Plasmolen had namelijk drie molens;  twee watermolens en één windmolen. De watermolen die op de locatie van Hotel de Plasmolen stond was een waterkorenmolen. Deze molen werd ook wel de onderste molen genoemd. De vijver voorzag de watermolen van het water dat nodig was om de molenstenen in beweging te krijgen. Naast het molengebouw werd in de 19e eeuw een herberg gebouwd. Het is een verzamelplaats voor allerlei avontuurlijke figuren zoals smokkelaars, stropers, houthakkers, boeren maar ook van boswachters en jachtopzieners.

Foto 1: Het oude logement en rechts de oude waterkorenmolen (eind 1800).

Door de mooie ligging van de herberg werd de locatie ook ontdekt door de meer notabele Nederlanders. De Plasmolen kreeg eind 1800 steeds meer bekendheid als toeristische bestemming. 

In die tijd is de heer Matthias van der Grinten de molenaar van de molen en de uitbater van het logement. De eigenaar van alles is Adriaan Daniël Baron van Verschuer. Van der Grinten heeft talent voor de horeca. Hij weet deftig publiek uit de stad weg te lokken naar de rust en natuur rond de Plasmolen. De naam 'logement' wordt veranderd in 'hotel' en hij start met het verbouwen en het aanbouwen van nieuwe hotelkamers. 
In 1901 nemen zijn twee zoons de exploitatie van het hotel van hem over.

Foto 2: De naam is veranderd in Hotel de Plasmolen. 
Deze kaart is gestempeld in 1903.

De zaken gaan goed voor de gebroeders van der Grinten. Steeds meer mensen weten de weg te vinden naar Hotel de Plasmolen. Om aan de vraag te voldoen is uitbreiding noodzakelijk. Aan de linkerkant van het hotel wordt een nieuw gedeelte gebouwd. De schuur of woning die op deze plek stond is voor de aanbouw gesloopt.

Het nieuwe gedeelte van het hotel heeft  drie verdiepingen en wordt in 1907 in gebruik genomen. Voor de ingang is een mooie veranda gemaakt om de gasten die met de koets aankomen in stijl te verwelkomen.

Ook worden de gasten extra voorzieningen aangeboden, zoals de comfortabele strandstoelen nabij de vijver, roeibootjes en later zelfs waterfietsen.

Foto 3: De nieuwe aanbouw die in 1907 in gebruik werd genomen.

Een paar jaar later wordt de volgende verbouwing afgerond. De oude herberg verdwijnt en het in 1907 gebouwde gedeelte wordt naar rechts doorgetrokken. Ook de oude watermolen wordt gesloopt.

De veranda wordt over de gehele breedte van het hotel doorgetrokken en krijgt zelfs de functie van balkon. De eerste verdieping beschikt hiermee over luxueuze balkonkamers. Voor de privacy werden er schotten geplaatst op het balkon tussen de verschillende kamers. Tevens kwam er op het platte gedeelte van het dak een terrasvoorziening. 

In 1910 beschikte het hotel over 45 hotelkamers en verschillende ruimtes zoals bijvoorbeeld de eetzaal.

Foto 4: De nieuwe aanbouw die rond 1910 in gebruik werd genomen.

Rond de tijd van de verschillende verbouwingen werd er begonnen met de auto-omnibus dienst. Een speciale busdienst die gasten vanuit Nijmegen en Gennep ophaalde en naar het hotel bracht. Hiervoor werden een aantal dubbeldekkers gekocht van de Rotterdamsche Omnibus Maatschappij. (Bron) 

Doordat de auto-omnibussen vaak te maken hadden met mankementen, die waarschijnlijk ook werden veroorzaakt door de slechte staat van de Rijksweg in die tijd, was de dienstregeling niet altijd optimaal.
Daarnaast kwam er rond 1913 een tramverbinding tussen Nijmegen en Venlo die wel volgens een betrouwbare dienstregeling reed. Het was ook veel comfortabeler om met de tram te gaan. De auto-omnibussen verdwenen uit het straatbeeld rondom de Plasmolen.

Foto 5: De auto-omnibus staat volgeladen voor Hotel de Plasmolen.
 

Omstreeks 1920 werd de houten veranda vervangen door een stenen uitbouw aan de voorkant. De uitbouw liep aan de linkerkant en aan de zijkant een stuk door. Hierdoor kwam er op de begane grond meer ruimte voor de gasten met aan de voorkant een ruime serre met grote openslaande deuren. De gasten konden voor het raam genieten van het mooie uitzicht over de vijver terwijl ze genoten van hun lunch of kopje koffie.

Steeds meer mensen, vooral de beter verdienenden, beschikte over een auto. Daarom werd er ook een garage gebouwd waar deze auto's geparkeerd konden worden. En om het geheel nog stijlvoller te maken werd er langs de vijver bij het terras een mooie balustrade gebouwd. De roeibootjes moesten voortaan iets verderop aanmeren.

Foto 6: De nieuwe uitbouw van 1920 met de balustrade en de balk die moest voorkomen dat de roeibootjes daar aanmeerde.

Op 1 augustus 1929 om twaalf uur 's middags brandde hotel de Plasmolen uit. Hoewel de echte oorzaak nooit precies is vastgesteld dacht men dat een oververhit strijkijzer de oorzaak was.
De sterke wind van die dag wakkerde het vuur aan en al snel was het een grote brand. De brandweer uit Mook en Middelaar en Nijmegen heeft met alle macht geprobeerd de brand te blussen. Maar de brand verwoestte het grootste gedeelte van het hotel. Alleen een gedeelte van de begane grond was gespaard gebleven.
De eigenaren wilden zo snel mogelijk het hotel weer opbouwen. In de krant van 8 augustus wordt er al gesproken over een herbouw. Ze zijn al druk bezig met het opruimen en geven aan binnen enkele weken het hotel weer te willen openen.

Foto 7: De brand van 1 augustus 1929.

Het duurde iets langer dan een paar weken maar op 20 juni 1930 werd het herbouwde Hotel de Plasmolen heropend. Op de basis van de overgebleven begane grond werd het nieuwe hotel gebouwd. Een uniek ontwerp in Artdeco stijl van de Nijmeegse architect Charles Estourgie. 

Het ontwerp wordt gekenmerkt door de karakteristieke toren die precies in het midden boven de dakrand uitsteekt. Aan de zijkant van de toren staan twee beelden van Lodewijk en Hendrik van Nassau. De twee edelmannen die sneuvelden bij de Slag op de Mookerheide in 1574.

Foto 8:  Het nieuwe Hotel de Plasmolen in de opvallende Artdeco stijl.
 

In de loop der jaren waren er in de Plasmolen steeds meer horeca-gelegenheden bij gekomen. Het dorpje was nu echt een toeristische trekpleister voor heel Nederland. Tussen de verschillende hotels, restaurants, theeschenkerijen, logementen en een camping bleef Hotel de Plasmolen toch wel gezichtsbepalend. Zeker door het natuurzwembad dat in 1933 naast het hotel aangelegd werd. 

Het zwembad was een publiekstrekker eerste klas. Niet alleen voor de gasten van het hotel maar ook zeker voor de mensen uit de omgeving. Het bad was onderverdeeld in twee gedeeltes. Een gedeelte voor de mannen en een gedeelte voor de vrouwen. Dit werd streng gecontroleerd door de badmeester. Daarnaast waren de baden ook gescheiden door een coniferenhaag. Het zwembad beschikte over een spectaculaire springtoren met duikplanken op verschillende hoogtes.

Foto 9:  Het natuurzwembad van hotel de Plasmolen.

Maar het noodlot bleef het hotel niet bespaard. Na de gevechten die in september 1944 tijdens operatie Market Garden begonnen is het hotel wederom compleet verwoest. 
Na de oorlog was bijna heel Plasmolen met de grond gelijk gemaakt. Er werd begonnen met de wederopbouw. Verschillende nieuwe gebouwen, waaronder restaurant de Heuvel, werden het nieuwe gezicht van het dorp. Ondertussen bleef het terrein van Hotel de Plasmolen braak liggen. Totdat een horeca-man uit Nijmegen de mogelijkheden van deze unieke plek voor ogen zag.

Willem Couwenberg uit Nijmegen runde al het goed lopende restaurant Normandië (voorheen restaurant Germania) aan het Keizer Karelplein in Nijmegen. Hij kocht het perceel van Hotel de Plasmolen over van de familie van der Grinten en ging aan de slag met de plannen voor de nieuwbouw.

Foto 10:  Het compleet verwoestte Plasmolen van net na de oorlog.

In eerste instantie was het plan om het hotel in de Artdeco stijl te herbouwen. Maar de familie Couwenberg was erg gecharmeerd van de Engelse landhuizen die zij gezien hadden tijdens hun bezoeken aan dat land. 

Het ontwerp van architect Hamaker werd door hen enthousiast ontvangen en de bouw van het nieuwe hotel was in mei 1951 klaar. Hotel de Plasmolen stond weer op de kaart.

Door de goede connecties, de slimme promotie en het organiseren van aantrekkelijke evenementen wist de familie Couwenberg van Hotel de Plasmolen wederom een gewilde bestemming te maken.

Foto 11: Het nieuwe Hotel in Engelse landhuisstijl.

Willem Couwenberg stierf op zestigjarige leeftijd in 1962 en hierna stond zijn vrouw Miep er in haar eentje voor. Tot in 1968 zoon Tom en zijn vrouw Julie het bedrijf overnamen.

Door het graven van de Mookerplas is er voor het natuurbad van Hotel de Plasmolen steeds minder belangstelling. Tom Couwenberg sluit het daarom en verkoopt een gedeelte van de grond. Met de opbrengst financiert hij de aanbouw van verschillende zalen en een aantal nieuwe kamers. Het hotel blijft onder het beheer van de familie Couwenberg een locatie met aanzien. Vele hoogwaardigheidsbekleders worden in de loop der jaren kind aan huis.

Foto 11: luchtfoto van Hotel de Plasmolen uit de jaren 80.
 

Eind 1998 verkoopt de familie het hotel aan een investeerdersgroep met grootse plannen. Helaas komt er van die plannen niet veel terecht als op 14 juni 2001 Hotel de Plasmolen voor de derde keer afbrandt. Sindsdien ligt het terrein er troosteloos bij en te wachten op zijn volgende bestemming.

Bronnen: De Grenssteen - Noviomagus.nl - Natuurlijk Verbonden 200 jaar Mook en Middelaar - Delpher.nl - Conam.info

Heeft u opmerkingen of aanvullingen op dit thema? Laat het dan weten via info@onsmooiemookenmiddelaar.nl

​Foto 12: Het afgebrande hotel in 2001

Benieuwd naar meer foto's van Hotel de Plasmolen door de jaren heen?
Op deze beeldbank staan meer dan 250 foto's van Hotel de Plasmolen.
Via het trefwoordenmenu kun je de zoekterm 'Hotel de Plasmolen' selecteren en de foto's allemaal bekijken.

Leuke links voor extra informatie:
• Film van Sjaak Jakobs - Het verleden van 'Hotel de Plasmolen'  >>>

• Grenssteen - nummer 61 2022 >>>

​Foto 13: Het terrein in huidige staat (bron Google-2023)